Doğalgaz Sayacı Nasıl Okunur? : Doğalgaz tüketim ölçme ve fatura hesaplama

Güncelleme tarihi
min reading

Doğalgaz tüketimini belirlemek ve faturaları oluşturmak için harcanan gaz miktarına bakılır. Doğalgaz dağıtım şirketi, bu veriler doğrultusunda sizden kullandığınız doğal gazın miktarına göre ücret talep eder. Faturalarınızın yüksek gelmesinden şikayetçiyseniz sayaç takibi yaparak faturayı beklemeden de tüketiminiz hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Doğal gaz tüketiminizi ölçmek ve doğalgaz faturalarında tasarruf sağlamak için doğal gaz sayacını okumak ve tüketiminizi takip etmek faydalı olacaktır. Doğal gaz sayacının nasıl okunacağı ile ilgili bilgileri bu yazıda sizler için derledik.

Doğal gaz sayacı

Doğalgaz sayacı nedir? Nasıl çalışır?

Doğalgaz sayacı, doğal gaz tüketimini ölçmeye yarayan alettir. Mekanik veya elektronik sistemle çalışan bu cihazlar enerji kullanılırken artan bir göstergeye sahiptir. Bu gösterge harcanan gazın hacmini metreküp (m3) cinsinden ölçer. Sayaç üzerinde yer alan bu göstergedeki rakamlar tüketim endeksidir. Dağıtım şirketi tüketim endeksi üzerinden aylık tüketiminizi belirleyerek fatura oluşturur.

Ön Ödemeli Sayaç Nedir? Tüketim ölçümü yapan mekanik sayaçlar haricinde diğer bir tip sayaç, kartlı sayaç olarak da bilinen ön ödemeli sayaçlardır. Bu sayaçlar önceden kredi yüklenen bir kart vasıtasıyla çalışır ve bu kredi miktarı kadar harcama yapar. Kartınızdaki kredi bittiğinde tekrar yükleme yaparak kullanıma devam edebilirsiniz. Yüklediği kadar doğal gaz harcaması yapmak isteyen tüketiciler bu sistemi tercih edebilir.

Ön ödemeli sayaçlar hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız.

Tüketim miktarı nasıl belirleniyor?

Tüketim endeksi kümülatif, yani birikmiş değerdir. Her ay fatura ile beraber tekrardan sıfırlanmaz, kullanım devam ettikçe sayaçta gösterilen değer de artar. Belirli bir zaman aralığındaki tüketimi ölçmek için ilk ve son endeks değerlerinin farkını almak gerekir. Faturalar oluşturulurken de ölçüm bu şekilde yapılır.

Buna göre;

Belirli bir zaman aralığında harcanan gaz miktarı = Son Endeks - İlk Endeks

Örneğin, bir aylık tüketimi ölçmek için yapmanız gereken, ay başındaki ve sonundaki değerleri not etmektir. Daha sonra ay sonundaki değerden ay başındaki değeri çıkardığınızda o ay boyunca yaptığınız doğal gaz tüketimini m3 cisinden bulabilirsiniz.

Doğal gaz sayacında tüketim miktarı nasıl okunur?

Doğal gaz sayacını okurken dikkat etmeniz gereken önemli nokta değeri nasıl not edeceğinizdir. Doğal gaz sayacında ana göstergede sağda kırmızı çerçeve içinde gösterilen rakamlar bulunur. Endeks değerlerini alırken kırmızı çerçeve içindeki bölümler not edilmez. Bu bölümdeki değer 1 m3 altındaki küsurattır. Gaz açıkken küsurat ilerlemeye devam eder ve 999'u geçtiğinde tekrardan sıfırlanır, solundaki bölüm ise 1 m3 artar. 

Endeks değerlerini not ederken yalnızca kırmızı çerçevenin solunda kalan değerleri not edin. Kırmızı çerçeve içindeki rakamlar hesaba katılmayacaktır.

Doğalgaz sayacını okumakla görevli personel de sayaçları bu şekilde okur ve faturanıza endeks değerlerini işler. Eğer doğalgaz sayacınızın yanlış okunduğu yönünde şüpheniz varsa faturanın kesildiği günlerdeki endeks değerlerini not ederek faturanıza işlenmiş olan endeks değerleri ile karşılaştırabilirsiniz. Eğer bir yanlışlık olduğu sonucuna varırsanız dağıtım şirketinize başvuruda bulunarak düzeltilmesini talep edebilirsiniz.

Doğal gaz sayacınızda harcanan gaz faturaya nasıl yansıyacak?

Doğal gaz faturasının toplamda ne kadar geleceğini hesaplamak için aşağıdaki adımların takip edilmesi gerekir:

  1. Doğal gaz sayacından ölçülen hacmin hesaplanması
  2. Düzeltilmiş tüketimi bulmak
  3. Harcanan gazdan açığa çıkan enerji miktarının tespiti (ortalama fiili üst ısıl değer)
  4. Ortalama perakende satış fiyatının hesaplanması
  5. Bedel ve vergilerin eklenmesi

Harcanan doğal gaz miktarını bulma

Harcanan doğal gaz miktarını yukarıda bahsettiğimiz gibi ilk ve son endeks farkını bularak tespit ederiz. Bulduğumuz değer tüketilen gazın hacmini belirtir, yani metreküp (m3) cinsindedir.

Sayaçtan Ölçülen Hacim (m3) = Son Endeks - İlk Endeks

Düzeltilmiş tüketim nasıl bulunur?

Gazlar sıkıştırılabilir yapıda olduğundan farklı basınçlarda hacimleri değişebilir. Bu sebeple ölçülen hacmin tam olarak kullanılan gaz miktarını verebilmesi için meteorolojiden alınan atmosfer basıncı verileri ile şehirlere göre düzeltme katsayıları uygulanır. Konutların doğalgaz ölçümlerinde bu katsayı ile düzeltme yapılmalıdır.

Düzeltme katsayısı fatura dönemindeki farklı katsayıların günlük ağılıklı ortalaması olarak alınır. Aylık olarak güncellenen bu katsayı, sayacın bulunduğu ile ve ilçeye, sayaç türüne ve sayaç ölçüm basıncına göre değişir. İlçelere göre aylık düzeltme katsayılarına doğal gaz dağıtım şirektinizin internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

Düzeltilmiş Tüketim (m3) = Sayaçtan Ölçülen Hacim (m3) x Düzeltme Katsayısı (K)

Harcanan gaz kaç kWh?

Sayaçta gösterilen değerler ile harcanan gazın hacmini bulduktan ve düzeltme yaptıktan sonra ne kadar enerji kullanıldığını, yani m3 ile ölçülen gazın doğal gazın kaç kWh enerjiye denk geldiğini bulmamız gerekir. Bunun için üst ısıl değer denilen bir çarpana ihtiyaç vardır. Üst ısıl değer, 1 m3 doğalgazın yanması sonucunda elde edilen enerji miktarını kilokalori (kcal) cinsinden verir ve kcal/m3 birimiyle gösterilir. 

Doğal gaz fiyatı m3 veya kWh üzerinden karşınıza çıkabilir. Ev kullanıcılarının faturaları kWh üzerinden fiyatlandırılır. 1 m3 = 10,64 kWh eşitliği ile iki tür fiyat arasında çevrim yapılabilir. Siz de hesaplamanızı buna göre yapmak için öncelikle harcanan kWh enerjiyi aşağıdaki formül ile bulabilirsiniz.

Tüketim (kWh) = Düzeltilmiş Tüketim (m3) x {Fatura Döneminin Fiili Üst Isıl Değeri (kcal/m3) / 860,42 (kcal/kWh)}

Formülde üst ısıl değer 860,42 sayısına bölünür. Bunun nedeni 1 kWh doğalgaz tüketiminden 860,42 kcal enerji açığa çıktığı kabul edilir. Bu sayede kWh değerini bulabiliriz.

Tüketim bedelini bulma

Tüketim bedeli, yani ortalama perakende satış bedelini bulmak için TL/kWh cinsinden doğalgaz birim fiyatı ile tüketilen kWh enerji miktarının çarpılması gerekir.

Ay içerisinde değişen doğalgaz fiyatlarının sayaç okuma tarihlerine göre ortalamalarının alınmasıyla ortalama perakende satış fiyatı bulunur ve TL/kWh birimiyle gösterilir. Faturalar bu fiyata göre oluşturulmaktadır. Satış fiyat bilgisini ilinizde görevli dağıtım şirketinden öğrenebilrsiniz.

Tüketim Bedeli (TL) = Tüketim (kWh) x Ortalama Perakende Satış Fiyatı (TL/kWh)

Doğal gaz faturasındaki bedel ve vergiler nelerdir ve nasıl faturaya eklenir?

Doğal gaz faturasında tüketime eklenen Sitem Kullanım Bedeli (SKB) ve Katma Değer Vergisi (KDV) karşınıza çıkacaktır.

Sistem Kullanım Bedeli Hakkında

Şehir içi doğalgaz dağıtım özelleştirmeleri için yapılan ihaleler sonucunda, şirketlerin teklif ettikleri birim hizmet, amortisman ve taşıma bedellerinden oluşan Sistem Kullanım Bedeli, faturada ayrıca gösterilmiyorsa perakende satış fiyatına dahil edilmiş demektir. Sistem Kullanım Bedeli, dağıtım şirketi ve tüketicinin yıllık tüketim hacmine göre değişir. EPDK, her dağıtım şirketi için ayrı olarak bu bedeli belirler. SKB perkende satış fiyatına dahil değilse aşağıdaki formülle hesaplanabilir. Ayrıntılı bilgi için dağıtım şirketinize danışabilirsiniz.

Sistem Kullanım Bedeli-SKB (TL) = Tüketim (kWh) x SKB Birim Fiyatı (TL/kWh)

Doğal gaz faturalarına uygulanan KDV ise tüketim bedeli üzerinden %18 oranında eklenmektedir.

KDV = Tüketim Bedeli (SKB dahil) x 0,18

Bu aşamaları hesapladıktan sonra toplamda elde ettiğiniz tutar, faturanızın toplam tutarı olacaktır. Konuyla ilgili örnekli anlatımımızı "Doğal Gaz Faturası Ne Kadar Gelir?" adlı yazımızda bulabilirsiniz.

Doğal gaz birim fiyatları ile ilgili ayrıntılı bilgi için tıklayınız.

Doğalgaz sayaç arızası durumunda ne yapmalıyım?

Doğalgaz sayacınızın takibini yapıyor olmanız, arıza durumlarını daha çabuk şekilde fark etmenizi sağlar. Sayacınızda okuduğunuz değerlerde bir sıkıntı tespit ettiyseniz veya sayacınız çalışmıyorsa dağıtım şirketinizle iletişime geçerek çözüm bulabilirsiniz.

Uyarı: Müşteriden kaynaklanan nedenlerle sayacın en az iki fatura dönemi okunamamasından dolayı dağıtım şirketince bırakılan bildirime 3 iş günü içinde cevap verilmemesi halinde gaz kesilir.

Sayacınızın üzerinde tüketim göstergesi dışında sayaç ve tesisat numaralarını da bulabilirsiniz. Dağıtım şirketi ile yapacağınız işlemlerde bu numaraları bilmeniz size kolaylık sağlayacaktır.