Elektrik Faturası İçindeki Bedeller Nasıl Hesaplanır?

Elektrik faturaları, genelde, ödemeniz gereken fiyat dışında anlaşılmaz gözükür. Satırlarca sayı ve bu sayıların açıklamaları olarak bir sürü teknik başlık, neredeyse tamamı elektrik kullanan ve bir şekilde elektrik faturası görmüş nüfusun çoğu için anlaşılmaz gözükür. Peki mesken veya ticarethanenize gelen elektrik faturanızdaki kalemler nelerdir? Kullandığınız elektrik nasıl fiyatlandırılmakta, ödediğiniz fatura nasıl belirlenmektedir?

Nasıl Hesaplanır ?

 Birim fiyatlar ve bedellerin fatura üzerindeki yerleri, ilinizde hizmet aldığınız perakende satış şirketlerine göre yer değiştirebilir. Faturalar için bir standartlaştırma çalışması olsa da, şu aşamada farklı şirketler farklı şekillerde faturalar hazırlamakta, bu faturalarda bulunan bilgiler değişkenlik göstermektedir.

İndirimli elektrik alıp faturanızı azaltmak için, Akıllı Tarife indirimli elektrik başvuru formunu doldurarak tüketim alışkanlıklarnıza en uygun teklifi alarak yılda 1 faturadan fazla tasarrufta bulunabilirsiniz. Akıllı Tarife, tedarikçileri karşılaştırarak size piyasadaki en uygun tarifeyi bulur. Tedarikçi değiştirme başvurunuzu alır, sözleşmenizi hazırlar ve kapınıza gönderir. Ve bu işlemlerin tamamını ücretsiz olarak yapar.

Elektrik Faturası Bileşenleri

Konutunuza gelen elektrik faturası uzunca bir tablodur. Küçük fiyat ve tüketim haneleri faturanın nasıl hesaplandığını anlaşılmaz hale getirebilir. Fatura genel olarak sırasıyla 3 ana bileşenin birleşiminden meydana gelir. Bunlar :

• 1. Bileşen: Enerji Tüketim Tutarı (Aktif-Endüktif-Kapasitif);
• 2. Bileşen: Zaman Dilimine göre Enerji Tüketimleri (Gündüz-Puant-Gece);
• 3. Bileşen: Bedeller ve Vergilerdir.

Aşağıdaki hesaplamalarda konut tipi (mesken) abonelerinin standart faturasından yola çıkılmıştır. Önceki borçlar ya da diğer olağandışı bedeller (ceza, kesme-açma, sayaç değiştirme vb. ) hesaba katılmamıştır.

İlk bakılması gereken hane: Aktif-Tüketim

Tüketim satırı ve aktif kolonunun kesişiminde yer alan bu hane, o fatura döneminde harcadığınız elektrik enerjisi miktarını kilowatt saat (kWh) cinsinden gösterir. Aktif- tüketim hanesi bedeller hesaplanırken de kullanıldığı için bakmanız gereken ilk nokta olmalıdır.  Bu kalem, evinizde, bir önceki okuma döneminden bir sonraki okuma dönemine kadar harcadığınız elektriği görmenizi sağlar.  

Elektrik faturanızın ana bileşeni de budur.  Çoğu faturada, o ayki tüketiminiz kadar, elektrik bağlattığınızdan beri yapmış olduğunuz toplam tüketimi ve günlük ortalama tüketiminizi görebilirsiniz.  Bu sayede, eğer tüketim alışkanlıklarınızda bir değişiklik yaptıysanız (klima kullanmamak gibi), günlük tüketiminize nasıl yansıdığını, farklı ayların faturalarını karşılaştırarak öğrenebilirsiniz.

Tüketim Tutarı Hesaplama

Tüketim tutarını hesaplamadan önce tarife grubunuzu bilmelisiniz. Tarife grubu genel olarak faturanın en başında tek zamanlı ya da üç zamanlı olarak belirtilir.  Bunlar aşağıda incelenmiştir;

Tek Zamanlı Tarife:

Tek zamanlı tarife için ilk tablodaki bilgilerin kullanılması yeterlidir. Aşağıda yapılan hesap tükettiğiniz enerjiye ödemeniz gereken bedeli TL cinsinden verecektir. Bu hesapta kullanılan aktif-birim fiyat, 1 kWh elektrik tüketiminin kaç TL’ye karşılık geldiğini gösterir.

Üç Zamanlı Tarifeye göre:

Bu tarifede günün üç bölümü için ayrı birim fiyatlar kullanılır; bu yüzden toplam tüketimi tutarını bulmak için gündüz,puant ve gece olmak üzere üç tüketim tutarı hesaplanmalıdır. bu hesabı yaparken 2. tablodaki verilere bakılır.

• Gündüz: Tüketim-T1x Birim fiyat-Gündüz = Tüketim tutarı-1
• Puant: Tüketim-T2x Birim fiyat-Puant = Tüketim tutarı-2
• Gece: Tüketim-T3 x Birim fiyat-Gece = Tüketim tutarı-3

Bedel Hesaplama

Bedeller aktif tüketim üzerinden hesaplanır. Bedellerin birim fiyatları tüm tüketiciler için ulusal olarak uygulanmak üzere devlet (EPDK) tarafından belirlenir.  2016 yılı öncesi faturalarda, Dağıtım Bedeli dışında, İletim Bedeli, Kayıp/Kaçak Bedeli ve PSH bedeli gibi kalemler de bulunuyordu ancak bu kalemlerin tamamı dağıtım bedeli altında birleştirildi.  İndirimli elektrik kullanıyor olun, olmayın, dağıtım bedeli üzerinde değişiklik yapmak mümkün değildir. 3 aylık periyodlarla EPDK tarafından belirlenir ve bu kalem, direkt olarak elektrik dağıtıcısı şirketinize gider.

 

Vergi ve Fonlar Hesabı

Aşağıdaki vergiler Aktif Tüketim Tutarı üzerinden hesaplanır.

• Enerji Fonu (%1)

Tüketim tutarı x 0,01 = Enerji Fonu

• TRT Payı (%2)

Tüketim tutarı x 0,02 = TRT Payı

• Elektrik (Belediye) Tüketim Vergisi - ETV (%5)

Tüketim tutarı x 0,05 = ETV

Konut - mesken aboneleri için ETV oranı %5’tir. Bu oran abone tipine göre değişiklik gösterebilir.

Katma Değer Vergisi - KDV (%18)

KDV’nin başka bir başlığın altında bulunmasının sebebi, hesabının faturada yer alan tüm bedeller vergiler üzerinden yapılmasıdır. Buna göre :

Toplam Fatura Borcu

Faturadaki Diğer Bilgiler

Abone numarası: Aboneliğinizi gerçekleştirdiğinizde enerji kullandığınız tesisat için size bir abonelik numarası verilir. Fatura üzerinde bu numara tesisat numarası olarak da geçer. Kimi elektrik şirketlerinde ise müşteri numarası ve tesisat numarası olarak ayrı numaralar verilebilir. Bu numara aboneliğinizle ilgili işlemlerinizde size kolaylık sağlayacaktır.

Dönem: Faturanın ait olduğu yıl ve ayı gösterir. Yıl/Ay şeklinde ifade edilir.

Son Ödeme Tarihi: Faturanızın toplam borç tutarını son ödeme tarihinden önce ödemeye dikkat etmelisiniz. Ödenmeyen borçlar için gecikme zammı cezası sözkonusu olabilir.

Geçikmiş (Eski) Borç Tutarı: Önceki dönemlerde ödenmeyen borçlar gecikme zammı eklenmeyen haliye faturada eski borç olarak görülür.

Son 1 Yıllık (12 Aylık) Tüketim: Son 1 yılda yapmış olduğunuz toplam elektrik tüketimini gösterir. Genellikle kWh cinsinden belirtilir. Bu rakam, 1400 kWh'nin üzerindeyse, serbest tüketici sayılırsınız ve dilediğiniz şirketten indirimli olarak elektirk alma hakkınız vardır.

Sayaç Bilgileri: Sayaçla ilgili bilmeniz gerekebilecek bilgi sayaç seri numarasıdır. Her sayacın kendine ait bir numarası vardır ve fatura üzerinde sayaç numarası satırında veya sayacın üzerinde yazar. Sayaç markasına göre sayaç üzerindeki yer değişebilir. Bu durumda barkodun altında veya üstünde bu numarayı bulabilirsiniz. Sayaçla ilgili faturada yer alabilecek diğer bilgiler sayacınızın markası, modeli ve tipiyle ilgili bilgilerdir.  Bunların pratik bir değeri yoktur.

Sözleşme Gücü: Evinize ilk elektrik çekilirken, evin büyüklüğü ve priz sayısı gibi değişkenler göz önüne alınarak hesaplanan değerdir.  Genelde 5-6 arası olur. Eğer bunun altında ise asgari düzey olan 5 kw'den hesaplanır.  Bu rakam, herhangi bir anda evinizin çekebileceği maksimum elektriği belirler.  Eğer herhangi bir aşım olursa sigortanız atar.  Daha detaylı bilgi için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.

Demand: Kullanıcının aynı ay içerisinde çekmiş olduğu toplam gücü gösteren bölüm.

Reaktif Bedel: Reaktif bedel yüksek elektrik kullanan Orta Gerilim aboneliklerinde görülür. Kullandığınız elektrikten fazlasını çektiğiniz durumlarda, bu fazla elektrik iletim sistemine geri verilmekte, ve bu geri gidiş sistemde bazı simetrisizlikler ve zararlara neden olmaktadır.  Trafonuzun bakımını düzenli olarak yaptırarak bunun önüne geçebilirsiniz.

Güç aşımı: Yine üretim yapılan yerleri ilgilendiren bir kalemdir. Sözleşme gücünüzün üzerine çıktığınız taktirde, güç aşımı ekstra ücretlendirilir.

Kapasitif: Farklı bir fazdaki elektrik için ödenen bedel.

Endüktif: Farklı bir fazdaki elektrik için ödenen bedel.