IP adresim nedir ve nasıl bulunur? Nasıl değiştirilir?

İnternet kullanıcılarının neredeyse tümü IP kelimesini en az bir defa duymuştur. IP'nin ne demek olduğunu ve ne işe yaradığını bilmeyenler ise oldukça fazladır diye tahmin etmekteyiz. Cihazların internet üzeriden tüm alışverişlerinde bir kimlik numarası işlevi gören IP hakkında merak ettikleriniz, IP adresi bulma ve değiştirme gibi faydalı bilgiler ve IP adresleri hakkında aklınıza gelebilecek soruların cevapları bu yazımızda!

IP nedir? Nasıl çalışır?

IP, aslında "Internet Protocol" teriminin kısaltılmış halidir. Kısaca IP olarak kullanılan bu terim, internet üzerinden yapılan tüm veri alış verişleri ve işlemlerde ağlara bağlanan ağ elemanlarının kimliğini tanımlamak için verilmiş internet kimliğidir. Verinin gönderileceği ve alınacağı hedef IP numarası ile tanımlanır. IP numarası ağa bağlanan cihazları veya sunucuları tanımlayabilir. Bir aygıtın diğerine internet üzerinden ulaşabilmesi ancak IP ile sağlanır.

İnternette ziyaret ettiğimiz internet sitelerinin ulaşabilmemiz için de sunucu diye adlandırdığımız ana bilgisayarların IP adresleri üzerinden işlem yapılmaktadır. Adres çubuğuna yazdığımız ve karşımıza örnek olarak "akillitarife.com" olarak çıkan domain (alan adı), aslında IP numarasının isim olarak kodlanmış halidir. Alan adı sunucuları (Domain Name Server - DNS), domaine kodlanmış olan IP adreslerinin bilgilerini saklar ve eşleştirir. Bu sayede alan adı ile doğrudan siteye ulaşabiliriz. IP numaralarını hatırlamak daha zor olduğundan domain ile sitelere ulaşmak kolaylaştırılmıştır. Bir siteye ait IP numarasını biliyorsanız adres çubuğuna yazdığınızda aynı adrese ulaşabilirsiniz.

IP adresleri tıpkı kimlik numaraları, plakalar, parmak izi veya imza gibi düşünülebilir Bu bilgiler ve izler kişiye özel olduğu gibi IP de tanımladığı aygıta veya sunucuya özel bir numaradır. Bir IP adresi o cihazı diğerlerinden ayıracak özel bir numara olmalıdır ve başka bir IP ile çakışmamalıdır. Bu sayede internet üzerindeki veri trafiği düzenli olarak sağlanabilir. IP adresleri biliniyorsa iki cihaz aynı ağda olmasalar bile internete bağlı oldukları sürece birbirleriyle iletişim kurabilirler.

IP nasıl belirleniyor?İnternet Servis Sağlayıcıları (İSS) tarafından internete bağlanan her cihazı o sırada boş olan bir IP adresine yönlendirir. Bu adres genelede dinamik IP, yani değişken olduğundan her bağlantı kurulduğunda değişir. Özel olarak alınan ve değişmeyen IP adresi ise statik IP'dir. Statik IP genelde web sitelerinin bulunduğu sunucular ve iş yerleri için alınır. Ev bağlantılarında genelde dinamik IP kullanılsa da kullanıcı isterse internet servis sağlayıcısı ile görüşerek statik IP alabilir.

Statik IP ve Dinamik IP hakkında daha fazla bilgi için tıklayın: "Statik IP nedir ve nasıl alınır? Dinamik IP'den farkı nedir?"

IP adresi nasıl yazılır?

IP adresleri noktalar ile ayrılmış 4 adet sayıdan oluşmaktadır. Her bir sayı 8 bitten oluşur, en fazla 3 rakamlıdır ve 254'ten büyük olmaz. Örnek olarak "192.168.20.10" şeklinde olabilir.

IP adresindeki sayılar nereden geliyor?IP adresinde noktalar ile ayrılan sayılar 8 bitten oluşan kodların sayı haline dönüşmüş halidir. 8 bitlik her bölüm 1 ve 0'lardan oluşmaktadır. 8 basamağın her biri sağdan sola sırasıyla 2⁰, 2¹, 2², 2³, 2⁴, 2⁵, 2⁶ ve 2⁷ ile çarpılır (0 olan basamakları hesaba katmazsınız) ve çıkan sonuçların toplamı o bölümdeki sayıyı verir. Aşağıdaki tabloda IP adresinin nasıl oluştuğunu görebilirsiniz. 

IP numaralarında noktalarla ayrılan bölümlerden son kısım “host ID”, yani cihazı tanımlayan ve yerini bulmaya yarayan özel numaradır. Bu kısımdan önceki üç bölümlük kısım "network ID" olarak bilinir ve cihazın bağlı bulunduğu ağı tanımlar.

IP sorgulama: IP adresim nedir?

IP'yi tanımlarken bilgisayarların internet üzerinde iletişim kurmasını sağlayan kimlik olarak nitelendirmiştik. Bilgisayarlar ve sunucular birbirlerini IP adresi üzerinden tanıdıkları gibi cihazın hangi ağdan bağlandığı ve bağlantının nereden kurulduğu gibi bilgiler de IP adresleri üzerinden okunabiliyor. Bu açıdan IP numarası internet kullanıcılarına ait en önemli verilerden biri sayılabilir.

IP adresi birçok kişi tarafından merak edilen bir konudur. Bir kullanıcının IP adresini sorgulaması ve öğrenmesi aslında oldukça basittir. Bu işlemi bilgisayarınızdan yapabileceğiniz gibi arama motorlarına "IP adresim" yazarak da kolayca IP adresinizi öğrenebilirsiniz. Bilgisayardan IP sorgulama yaptığınızda ise subnet mask (ağ alt maskesi) ve default gateaway (varsayılan ağ geçidi) IP adreslerini de görebilirsiniz.

• Bilgisayardan IP adresi öğrenme:
• Bilgisayarınızda arama bölümüne "CMD" (Komut İstemi) yazarak çıkan programı açın.
• Açılan pencerede doğrudan imlecin olduğu yere "ipconfig" yazın ve Enter tuşuna basın. Bu sayede IP bulmak için bilgisayara komut vermiş oluyorsunuz.
• Karşınıza "IPv4 Arddess" olarak çıkan rakamlar IP numaranızdır. Buna ek olarak "Subnet Mask" (ağ alt maskesi) ve "Default Gateaway" (varsayılan ağ geçidi) IP adresleri de burada önünüze gelecektir.

Ağ alt maskesi (subnet mask) ve varsayılan ağ geçidi (default gateaway) nedir? IP ayarlarında iki IP kodu daha karşınıza çıkacaktır. Bunlardan biri "alt ağ maskesi" olarak adlandırılır. Ağda bağlı olan cihazın alt ağ bilgilerini tanımlayan "alt ağ maskesi" ya da "subnet mask" denen bu kod da IP kodu olarak karşınıza çıkar. Diğer bir önemli terim olan "varsayılan ağ geçidi", yani "default gateaway", cihazdan çıkan verilerin internete ulaşmasını sağlayan kapı görevi görmektedir ve bunun için de bir IP numarası atanmaktadır.

IP adresi nasıl değiştirir?

Dinamik IP kullanıyorsanız IP numarası her internete bağlandığınızda yeniden atanır. Bu şekilde IP değiştirmenin en basit yolu aslında modemi kapatıp açmaktır. Ama bağlantı sorunları yaşadığınızda bu her zaman işe yaramayabilir. Bu durumda otomatik olan IP ayarlarınızı elle bağlanacak şekilde ayarlamanız gerekebilir. Bilgisayarda IP değiştirmek için aşağıdaki adımları takip ederek IP ayarlarınıza ulaşabilirsiniz:

1. Bilgisayarınızın "Ayarlar" bölümünü açarak veya internet bağlantısı simgesine tıklayarak "Ağ ve İnternet Ayarları" bölümüne gelin.
2. Ağ ve İnternet Ayarları sayfasında "Bağdaştırıcı seçeneklerini değiştir" başlığını göreceksiniz, tıklayın.
3. Karşınıza çıkan ağ bağlantılarında intenet ağınızı bulun ve üzerine çift tıklayın.
4. Açılan pencerede "Özellikler" tuşuna tıklayın.
5. İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4)’ü seçin ve yine "Özellikler" butonuna basın.
6. IP ve DNS ayarları karşınıza çıkacaktır. Buradan otomatik olan IP seçeneğini "Aşağıdaki IP adresini Kullan" şeklinde değiştirin.
7. Açılan satırlarda ilgili yerlere IP adreslerini girin ve "Tamam" butonu ile işleminizi tamamlayın.

Aynı işlemi "Denetim Masası" ile de yapabilirsiniz, orada da "Ağ ve İnternet" seçeneğini seçin ve Ağ ve Paylaşım Merkezi'ne gelin. Daha sonra internet ağınıza tıklayarak aynı yolu izleyebilirsiniz.

Dikkat! IP çakışması veya farklı bağlantı sorunları olmaması için IP adresinizi ve varsayılan ağ geçidini yukarıda tarif ettiğimiz gibi komut istemi üzerinden kontrol etmeniz faydalı olacaktır. Varsayılan ağ geçidi IP adresi doğru girilmediğinde bağlantı sorunu oluşabilir. IP çakışması ise aynı ayda iki cihazın aynı IP üzerinden bağlanmaya çalışması sonucu olur. Çakışma halinde son girdiğiniz IP adresinin son bölümünü değiştirerek bunu önleyebilirsiniz. Örneğin 192.168.20.10 numaralı IP adresinde hata veriyor ve çakışma oluyorsa 192.168.20.20 şeklinde değiştirebilirsiniz. 

IP adresi ile konum bulma 

IP adresi ile bir cihazın bulunduğu konum tespit edilebilir. Bu konum bağlanılan sunucunun olduğu şehir bilgisini verir. IP adresi üzerinden açık adrese ulaşılamamaktadır. 

İnternet üzerindeki işlemlerde IP adresleri gizli veya genel IP adresi şeklinde olabilir. Örneğin bilgisayarınızın IP adresi gizliyken internete bağlandığınızda bilgisayarınıza doğrudan ulaşılamaz ancak modeminizin bağlandığı sunucunun genel IP adresi ile hangi şehirden bağlantı yapıldığı tespit edilebilir. 

IP üzerinden konum belirleyen web siteleri olsa da bu bilgilerin güvenilir olmadığını belirtmek gerekir.