Serbest Tüketici Nasıl Anlaşılır?
Elektrik piyasasının serbestleşmesiyle birlikte tüketiciler için tedarikçi elektrik firmalarını değiştirmek ve indirimli elektrik hizmetlerinde faydalanmak mümkün hale geldi. Bu haklardan yararlanan tüketicileri tanımlamak içinse "serbest tüketici" kavramını kullanmaya başladık. Her geçen yıl serbest tüketicileri belirleyen limitler devlet tarafından düşürülmekte ve gelecekte bu ayrımın tamamen ortadan kalkacağı tahmin edilmektedir, ancak güncel durumda serbest tüketici olarak tedarikçi seçmek ve indirimli elektrik hizmeti almak EPDK'nın belirlediği şartlara bağlıdır. Bu yazımızda EPDK'nın serbest tüketici belirleme sistemiyle ilgili merak ettiklerinizi derledik. Siz de serbest tüketici olup olmadığınızı öğrenerek indirimli elektrik hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.
Serbest Tüketici Nedir?
Elektrik piyasasında serbest tüketici, elektrik hizmeti alırken tedarikçi şirketini seçebilen ve tedarikçisinin sunduğu indirimli hizmetlerden faydalanabilen tüketicilerdir. Serbest tüketici olma durumu EPDK'nın her yıl belirlediği serbest tüketici limitlerini sağlayan ve geçen tüketiciler için geçerlidir. Buna göre yıllıktüketimi 1400 kilowatt saat (kWh) üzerinde olan, başka bir deyişle aylık elektrik faturası yaklaşık 82 TL'nin üzerinde olan tüketiciler serbest tüketici olabilir.
EPDK bu limitleri her yıl kademeli olarak düşürmektedir. Böylece her yıl daha çok elektrik kullanıcısı serbest tüketici haline gelerek bu statünün avantajlarından faydalanabilir. 2021 itibariyle Türkiye'de 21,5 milyon serbest tüketici bulunmaktadır.
Serbest tüketici kavramıyla ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
EPDK Serbest Tüketici Yönetmeliği
Elektrik Piyasası Serbest Tüketici Yönetmeliği, serbest tüketiciler hakkındaki yasal düzenlemeleri içeren bir yönetmeliktir. Serbest tüketcilerle ilgili kavramların tanımları, serbest tüketiciliğin kapsamı, tüketici ve tedarikçilerin sorumlulukları bu yönetmelikte belirtilir. Tedarikçi değiştirmek ve indirimli elektrik hizmetinden faydalanmak isteyen tüm tüketiciler EPDK Serbest Tüketici Yönetmeliği ile serbest tüketiciliğin kapsamı dahilinde haklarından ve yükümlülüklerinden haberdar olabilirler.
- Yönetmeliğe göre aşağıda belirtilen tüketiciler serbest tüketici olabilir:
- İletim sistemine doğrudan bağlı olan tüketiciler,
- Bir önceki takvim yılına ait toplam elektrik enerjisi tüketimleri serbest tüketici limiti olan 1400 kwh ya da bir başka deyişle aylık 82 TL elektrik faturası limitini geçen tüketiciler,
- İçinde bulunulan yılda gerçekleşen toplam elektrik enerjisi tüketimleri serbest tüketici limitini geçen tüketiciler.
Ayrıca, bazı talep birleştirme hallerinde, ilgili tüzel kişinin serbest tüketici niteliği kazandığı kabul edilir.
- Aynı veya farklı dağıtım bölgelerindeki birden fazla tüketim noktasında aynı tüzel kişiliğe ait toplam elektrik enerjisi tüketiminin bir önceki takvim yılına ait serbest tüketici limitini geçmesi,
- Kontrol ilişkisiyle tek bir tüzel kişiye bağlı olan tüzel kişilerin, aynı veya farklı dağıtım bölgelerindeki birden fazla tüketim noktasında bir önceki takvim yılına ait toplam elektrik enerjisi tüketimlerinin serbest tüketici limitini geçmesi ve ikili anlaşmayı tedarikçi ile kontrol ilişkisiyle bağlı olunan tüzel kişinin yapması,
- Bir araya gelerek tek bir tüzel kişilik oluşturan birden fazla tüketicinin bir önceki takvim yılına ait toplam elektrik enerjisi tüketimlerinin serbest tüketici limitini geçmesi, tedarikçi ile söz konusu tüzel kişiliğin ikili anlaşma yapması ve söz konusu tüketicilerin elektrik enerjisi tüketimlerinin tek bir ortak sayaçtan ölçülmesi.
Serbest Tüketici Yönetmeliği'ne EPDK'nın internet sitesinden ya da buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Serbest Tüketici Başvuruları
Serbest tüketici olarak nitelendirilerek tedarikçinizi değiştirmek ve indirimlerden faydalanmak için;
- Serbest tüketici kapsamında olmanız,
- Önceki tedarikçinize borcunuzun bulunmaması,
- Elektronik (akıllı) sayaç kullanıyor olmanız gerekmektedir.
Serbest tüketici kapsamında olmanız için limitleri karşılayan bir tüketici olmanız gerekir. Başvurunuzun yapılması ve yeni tedarikçinizden indirimli hizmet almaya başlamanız için öncelikle uygunluğunuza bakılır.
Serbest Tüketici Limitlerinin Kontrolü
Serbest tüketici adayı olabilmeniz için uygunluğunuza bakılırken ilk adım serbest tüketici limitinin üstünde harcama yapıp yapmadığınızın kontrol edilmesidir. Bu işlem tarafımızdan EPDK'nın tedarikçilere açtığı sorgulama platformunu kullanarak gerçekleştirilir. Sorgulamanızın yapılabilmesi için elektrik faturanızın üzerindeki abone numaranızı bildirmeniz gerekmektedir. Durumunuz sorgulandıktan sonra harcamanız limitin üstünde ise serbest tüketici adayı olarak nitelendirilirsiniz.
Sorgulamada bilgilerinize ulaşılamaması durumunda, son elektrik faturanızda geçmiş yıla ait harcama miktarınızı kontrol etmeniz gerekir. Harcamanız limiti karşılıyorsa, başka bir deyişle serbest tüketici olduğunuzdan eminseniz, faturanızın fotoğrafını yollayarak işlemlerinizi başlatabilirsiniz.
Sözleşmenin Yapılması ve PMUM İşlemleri
Serbest tüketici limitini karşıladığınız tespit edildikten sonra tedarikçinizin size sunacağı teklifler üzerinden sözleşmenizi imzalarsınız. Sözleşmeniz kurye tarafından adresinize ulaştırılır. Sözleşmenizi imzalayarak kuryeye geri teslim ettikten sonra serbest tüketici olarak indirimli elektrik almanız için geri kalan işlemler tedarikçiniz üstlenir.
- Tedarikçilerin serbest tüketicilerle ilgili PMUM (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi) işlemleri şu şekildedir:
- Taleplerin her ayın 6. gününden önceki son iş günü sonuna kadar Enerji Alım-Satım Bildirim Formu'nun PMUM (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi)'ye teslim edilir.
- Başvuru, içinde bulunulan ayın 23. gününden önceki son iş günü sonuna kadar onaylanır veya gerekçeleri ile reddedilir.
- Belirtilen ayın son günü sayacınız okunur ve serbest tüketici olarak yeni tedarikçinizden alacağınız yeni hizmete geçiş yapmış olursunuz.