Yangın sigortası nedir, zararınızı nasıl karşılar?
En çok korkulan ve zarara yol açan felaketler deyince ilk aklımıza gelenlerinden biri yangın! Yangını, meydana gelmeden engellemek en önemlisi elbette, ama böyle bir olay yaşanırsa sonrasında yapılacakları düşünmek de bir o kadar önemli. Yangın sonucunda sahip olduğunuz mülk ve eşyalara gelebilecek zararları karşılamak için yangın sigortası seçeneği içinizi rahatlatacak bir çözüm olacaktır. Yangın sigortası yaptırarak malınıza gelecek zararlar için endişelerinizi azaltabilirsiniz.
Yangın sigortası nedir?
Yangın sigortası, ev veya iş yerleri gibi her türlü mekan için kendiliğinden meydana gelen yangın, yıldırım, patlama ve bu durumların neden olduğu duman ve diğer tehlikelerin oluşturduğu hasarlara karşı güvence olarak yapılan sigortadır. Yangın ve bağlı olarak gelişen söndürme hasarları, örneğin su baskını veya kimyasal madde ile müdahalelerden kaynaklı hasarlar da sigorta kapsamına girer.
Yangın sigortası hangi durumları kapsar?
Yangının oluşturduğu hasarlar standart olarak sigorta kapsamındadır. Yanma veya patlama haricinde bu olaylara müdahale edilirken oluşan su baskını ve kimyasal maddelerle yapılan söndürme işlemlerinden kaynaklı hasarlar da yangın sigortası ile temin edilir.
Standart yangın sigortası kapsamında olmayan, ancak sigortaya eklenebilecek durumlar da vardır. Kargaşaya sebep olabilecek toplumsal hareketler (grev, eylem vb.), kötü niyetli durumlar (kundaklama vb.), terör, deprem, fırtına, sel, toprak kayması gibi doğal afetler, sigortalı mülke taşıtların çarpması ile oluşabilecek ek tehlikeler de kapsama alınabilir. Bunlar sonucunda ortaya çıkan mali kayıplar, enkaz kaldırma masrafı, kar veye kira kaybı gibi zararlar da yanın sigortası ile karşılanabilir.
Sigorta şirketleri konut ve iş yerleri için poliçeler düzenler ve bu poliçeler içerisinde hangi teminatların yer alacağı listelenir. Paket olarak oluşturulan bu poliçelerde yangın, yangın mali sorumluluk, yangınla ilgili ek teminatların yanı sıra hırsızlık, cam kırılması ve ferdi kaza sigorta teminatları da sunulabilmektedir.
Sigorta bedelinin güvenceye aldığı unsurlar yalnızca binayı değil, binaya bağlı iç ve dış tüm elemanları da ifade eder. Garaj, depolar, temeller ve istinat duvarı, tesisatlar, asansör ve (yürüyen) merdivenler vb tamamlayıcı unsurların tümü sigorta kapsamındadır. Bahçe elemanları, bina dışındaki heykel, havuz, çeşme vb. ek unsurlar sigorta poliçesinde belirtilmek kaydıyla yine kapsam içinde zararı karşılanacak unsurlar olur.
Yangın durumlarında taşınmaz mal gibi, bu taşınmazda zarar gören taşınır mallar da sigorta kapsamındadır. Sigortalı mallar içine giren malların gruplaması olabileceği gibi tüm masraflar için tek bir genel kapsamla da sigorta yapılabilir. Aksi bir anlaşma olmadıkça, sigorta ettiren kişi ve ilgili mülkte beraber yaşadığı / çalıştığı kişilerin yangında zarar gören malları da yangın sigortası kapsamına girecektir.
Yangın sigortası tam olarak ne zaman geçerli olur? Yangın sigortasının başlama ve bitişi, aksi belirtilmedikçe poliçede yer alan başlangıç ve bitiş günlerinde saat (öğlen) 12:00 olarak dikkate alınır.
Yangın sigortasının kapsamı nasıl belirlenir?
Yangın sigortasında mali olarak karşılanacak zararın sınır belirlenirken "bina değeri" esas alınır. Sigortalanan mülkün tamamıyla yeniden inşa edilmesi halinde oluşacak masraf sigortada taşınmaz için ödenecek tazminatı belirlemektedir. Bina değeri içinde arsa değeri ve binanın bulunduğu bölge dikkate alınmaz. Binanın yapısına ve kullanılacak malzemenin kalitesine göre yaklaşık olarak bir maliyet hesaplanır.
Sigortanın ödemesi yapılırken "rayiç bedel" üzerinden hareket edilmesi esastır, ancak sigortayı yaptıran ve sigorta şirketinin anlaşması durumunda poliçede açıkça belirtilerek "yeni değer", yani malin güncel değeri üzerinden de tazminat ödemesi yapılabilir.
Yangın sigortasının karşılamadığı durumlar nelerdir?
Savaş, çatışma, isyan vb. durumlar ile bunlar sonucunda yapılan askeri müdahalelerden kaynaklı zararlar, nükleer enerjiden kaynaklı zararlar, kamu yararına mülk hakkında yapılan işlemlerde meydana gelen zararlar ve yangın olmadan oluşan kavrulma durumuna bağlı zararlar yangın sigortası tarafından karşılanmaz. Yine yangın olmaksızın mekanda ve mekanda bulunan eşyalarda meydana gelen ısı veya basınca bağlı zararlar, elektronik hasarlar da yangın sigortası kapsamı dışında kalır.
Ek teminat nedir? Yangın sigortasına hangi durumlarda teminat eklenebilir?
Bir sigorta poliçesinde ana teminatların yanında verilecek olan teminatlar ek teminatlar olarak adlandırılır. Bu teminatların sınırları klozlar, yani poliçeye ekli özel şartlar ile belirlenir. Bu klozların içinde sigortanın kapsadığı ve kapsamadığı haller açıkça belirtilmelidir.
- Yangın sigortasında ek teminat olarak sunulabilecek konular:
- Grev, Lokavt, Kargaşalık, Halk Hareketleri
- Kötü Niyetli Hareketler
- Terör
- Deprem ve Yanardağ Püskürmesi
- Fırtına
- Kar AğırlığıSel veya Su Baskını
- Yer Kayması
- Dahili Su (Tesisat ve ilgili unsurlar)
- Kara, Hava, Deniz Taşıtları çarpması
- Duman
- Yangın Ve İnfilak Mali Sorumluluğu (kiracı ve mülk sahipleri arasında)
Yangın sigortası ile ilgili özel durumlar: Eksik sigorta, aşkın sigorta ve muafiyetler
Eksik sigorta halinde sigorta bedeli, yangın sigortasında güvenceye alınan malın zarara uğradığı andaki değerinden düşük ise aksi belirtilmedikçe sigorta bedelinin sigorta değerine oranı ne ise, sigortayı karşılayacak taraf zararın o oranda olan kısmını karşılar. Buna karşın, sigortayı yaptıran kişi sigorta bedeli düşük kaldığı durumda sigorta bedelini aşmayan zararın tamamının karşılanması için uygulamada değişiklik yapabilir. Bunun için önceden bildirim yapılarak gerekliyse prim farkı ödenir.
Aşkın sigorta durumunda ise, sigorta bedeli sigortalı mal veya malların değerini aşarsa, değeri aşan kısım geçersiz olur. Bu durumda sigorta şirketi müşteriye bunu bildirerek sigorta bedeli veya primi indirerek iade etmesi gereken miktarı geri öder.
Yangın sigortası anlaşmalarında muafiyetler de önceden poliçede belirtilir. Bu muafiyetler, hasar maliyetinin veya sigorta bedelinin belirli bir kısmına kadar olan hasarların ya da belirli bir oran üzerindeki hasarların karşılanamayacağı şeklinde kısıtlamalar şeklinde karşınıza çıkabilir.
Yangın çıktı! Hasar durumunda ne yapmalısınız?
Yangın durumunun gerçekleşmesi halinde sigortanın işleyebilmesi için sigorta yaptıran tarafın bazı sorumlulukları bulunur ve bununla ilgili harekete geçilmesi gerekir. Yangın sigortanız varsa ve sigortanızın hasarınızı karşılamasını istiyorsanız:
- Öncelikle sigorta şirketine en geç 5 gün içinde bildirimde bulunmalısınız.
- Olayla ilgili gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini yerine getirmeli, sigortanızla ilgili talimatlara uymalısınız.
- Sigorta yetkililerinin gerekli tespitleri yapabilmesine ve zararı azaltmak üzere girişimde bulunmasına izin vererek yardımcı olmalısınız.
- Zorunda kalmadıkça hasar yerinde değişiklik yapmamalısınız.
- Zararınızın karşılanması için gerekli resmi işlemlerde sizden talep edilen bilgi ve belgeleri en kısa sürede sigortacıya sunmalısınız.
- Yazılı olarak zararın tahmini miktarı ile ilgili bildirim yapmalısınız.
- Sigortalı mallar ile ilgili başka sigorta anlaşması varsa yangın sigortanızı sağlayan sigortacı ile bu bilgili paylaşınız.
Yangın sigortası tazminatı nasıl ödenir? Hasar tespiti nasıl yapılır?
Yangın sigortasının, kişilerin zararlarını karşılayabilmesi için öncelikle hasar tespiti yapılır. Bu hasar tespiti taraflar arasında anlaşma ile yapılabileceği gibi anlaşmazlık halinde hakem / bilir kişilere gidilir. Olayın gerçekleşmesinden sonraki 6 ay içerisinde taraflar hasar hakkında ispatlarını yapabilirler.Taraflar bilirkişiyi anlaşarak seçebilir. Aksi durumda bilirkişi mahkeme tarafından atanabilir.
Hasar tespiti yapıldıktan sonra poliçenin niteliğine göre rayiç değer veya yeni değer üzerinden hesaplamalar yapılır, mallardaki eskime ve kullanma payı uygun şekilde hesaba katılır. Bazı durumlarda mutabakat ile, yani iki tarafın onayladığı bilir kişi tarafından da değer tespiti yapılabilir.
Ödenecek tazminat belirlendikten sonra poliçe hükümleri ve yasalara uygun şekilde sigortacı sigortalıya ödeme yapar. Aynı mallar üzerinde hem yangın hem nakliyat sigortası varsa, yangın sigortacısının yükümlülüğü nakliyat sigortacısınınkinden sonra başar.
Sigortayı yaptıran tarafın sorumluklarını yerine getirmemesinden kaynaklı bir zarar artışı olursa, bununla ilgili miktar yangın sigortasının tazminatından düşülür. Zarara sebep olan yangın vb. olaya sigorta sahibi tarafından kasten sebebiyet verilmişse yangın sigortasından faydalanma hakkı tamamen ortadan kalkar.
Yangın sigortası tazminat ödendikten sonra da geçerli midir?
Yangından sonra mallar tamamıyla zarar görmüşse (tam zıya durumunda) ödemeden sonra sigorta sona erer. Kısmi olarak hasar oluştuğunda, karşılanması için ödenen bedel toplam sigorta bedelinden düşülür. Böyle bir durumda sigorta sahibi, isterse sigorta bedeline ekleme yapabilir. Kısmı hasar olduğunda her iki taraf da tazminatın ödenmesinden önce sigortayı iptal etme talebinde bulunabilir. İptal durumunda pirim fazlaları hesaplanarak iade edilir.
Sigortada değişiklikler: Sigortalının ölümü, menfaat sahibinin veya sigorta yerinin değişmesi, sigortalı mallarda değişiklik
Yapılan bir yangın sigortası süresince sigortalı kişi veya sigorta edilen malların durumunda değişiklikler yaşanabilir. Bu gibi durumlarda tarafların hakların korunması için bazı kurallar uygulanır:
Sigorta edilen mallarla ilgili sigorta yaptıran taraf bir değişiklik yaparsa ve bu değişiklik sigorta priminde değişikliklere yol açıyorsa karşı tarafın da haklarının korunması gerekir. Bu sebeple değişiklik ile ilgili bildirim yapma yükümlülüğü bulunur. Değer artışı söz konusuysa sigortacı anlaşmayı iptal edebilir veya prim artışına gidilir. Değerde azalma olursa prim farkı sigorta müşterisine iade edilir. Sigortalı malların yerinin değişmesi de bu tür değişikliklerden sayılır.
Yangın sigortası yapılan yerin başkasına devredilmesi gibi bir durumda menfaat sahibi değişir. Bu durumda yangın sigortasının devri yapılabilir ve haklar ile borçlar yeni hak sahibine geçer. Bu değişikliğin de bildirilmesi gerekir. Sigortacının bu durumda fesih hakkı bulunmaktadır. Sigortalının ölmesi halinde ise tüm hak ve borçlar yeni hak sahibine doğrudan geçer.
Yangın sigortası yaptırmayı düşünüyorsanız mutlaka poliçenizde yer alacak şartları iyice gözden geçirin. Sorunsuz şekilde sigorta hizmeti almak için haklarınızı daha detaylı öğrenmenizi ve yükümlülüklere uymanızı tavsiye ederiz.